W czasie ciąży zwiększa się zapotrzebowanie organizmu kobiety na niektóre witaminy i minerały. W idealnym świecie wszystko to można by było zapewnić sobie odpowiednią dietą. Nie zawsze jednak jest to możliwe. Dlatego zalecane jest, aby kobiety przyjmowały suplementy diety w ciąży.
Czy suplementy diety w ciąży są konieczne?
Tak jak wspomniałyśmy we wstępie, idealna sytuacja to ta, w której zapotrzebowanie na wszystkie składniki mineralne i witaminy pokrywa dieta. W rzeczywistości ciężko jest samodzielnie ułożyć odpowiednio zbilansowaną dietę. Można oczywiście skorzystać z porady dietetyka, do czego zachęcamy.
W każdym przypadku warto wykonać odpowiednie badania krwi z oznaczeniem różnych składników. Tylko wtedy będziesz miała pewność, czy Twoja dieta rzeczywiście pokrywa Twoje zapotrzebowanie, czy może jednak powinnaś zażywać suplementy diety. Porozmawiaj o tym z lekarzem prowadzącym ciążę, zleci wszystkie odpowiednie badania. Więcej o badaniach w ciąży przeczytasz w naszym wpisie: Choroby i badania w ciąży.
Jakie suplementy diety w ciąży należy przyjmować?
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne nie zaleca rutynowego stosowania preparatów wielowitaminowych u wszystkich kobiet ciężarnych. W określonych przypadkach zaleca jednak suplementację pięciu substancji czynnych: żelaza, kwasu foliowego, witaminy D, kwasów DHA i jodu.
Co oznacza termin „w określonych przypadkach”? Może to być na przykład sytuacja, kiedy kobieta już przed ciążą lub na samym jej początku miała niedobór którejś z tych substancji. Właśnie dlatego tak ważne są badania w celu ustalenia odpowiedniej suplementacji.
Należy jednak pamiętać, że suplementy diety nie mogą być zamiennikiem zbilansowanej diety. Są ich uzupełnieniem. Więcej o diecie w ciąży przeczytasz np. tutaj: Dieta wegetariańska i wegańska w ciąży.
Substancje rekomendowane do suplementowania w ciąży
Przyjrzyjmy się bliżej witaminom i mikroelementom, które są rekomendowane jako suplementy diety w ciąży.
Żelazo
Niedobór żelaza u ciężarnych kobiet może być przyczyną anemii oraz spowodować wady rozwojowe płodu, co większa ryzyko przedwczesnego porodu. Według aktualnych rekomendacji należy regularnie kontrolować morfologię i poziom ferrytyny. Jeśli wyniki mieszczą się w granicach normy, nie należy suplementować żelaza.
Przed 16. tygodniem ciąży suplemetację zaleca się jedynie kobietom, u których stwierdzono niedokrwistość z niedoboru żelaza. Po 16. tygodniu, jeśli poziom ferrytyny spadł poniżej 60 mcg/l, lekarz może zalecić przyjmowanie żelaza w dawce 30 mg na dobę.
Kwas foliowy
Kwas foliowy to jedyny składnik w tym zestawieniu, którego przyjmowanie zaleca się nawet jeszcze przed ciążą. Zaleca się jego suplementację wszystkim kobietom w wieku rozrodczym w dawce 0,4 mg/dobę. Odpowiedni poziom kwasu foliowego zapobiega wadom cewy nerwowej u płodu.
W 1. trymestrze ciąży należy suplementować kwas foliowy w dawce 0,4-0,8 mg/dobę. Od 2. trymestru powinno to już być 0,6-0,8 mg/dobę, tak samo w czasie karmienia piersią. Jeśli jednak w poprzedniej ciąży wywiad w kierunku wad cewy nerwowej był dodatni, należy przyjmować większą dawkę. Już na 4 tygodnie przed planowaną ciążą oraz w 1. trymestrze należy przyjmować 4 mg/dobę. Później dawkę kwasu foliowego można zmniejszyć do 0,6-0,8 mg/dobę.
Jeśli jednak należysz do grupy podwyższonego ryzyka niedoboru folianów oraz wad cewy nerwowej, powinnaś przyjmować 0,8 mg folianów na dobę. W grupie podwyższonego ryzyka są m.in. kobiety chorujące na otyłość, cukrzycę obu typów, czy przyjmujące różne leki, np. przeciwpadaczkowe.
Witamina D
Niedobór witaminy D podczas ciąży zwiększa ryzyko wystąpienia krzywicy u dziecka, niskiej masy i długości urodzeniowej, może także spowalniać rozwój malucha w 1. roku życia.
Dawkę, którą należy sumplementować najlepiej ustalić po sprawdzeniu poziomu witaminy D we krwi. Niemniej jednak u ciężarnych i później w okresie karmienia piersią zaleca się przyjmowanie 1500-2000 j.m./dobę. W przypadku kobiet chorujących na otyłość może to być nawet 4000 j.m./dobę.
Kwasy DHA
Odpowiednia suplementacja DHA jest szczególnie istotna w przypadku gdy dieta ciężarnej czy karmiącej piersią jest uboga w tłuste ryby. W czasie ciąży dziecko pobiera niezbędne ilości DHA z organizmu matki, natomiast po porodzie otrzymuje je wraz z jej pokarmem.
Niedobór kwasów DHA może skutkować nieprawidłowym rozwojem siatkówki oka dziecka czy zaburzeniami rozwoju układu nerwowego. Podwyższa też ryzyko przedwczesnego porodu i niskiej masy urodzeniowej dziecka.
W ciąży zaleca się dawkę minimum 200 mg/dobę. Jeśli dieta ciężarnej jest uboga w tłuste ryby, można stosować wyższe dawki. To samo w przypadku ryzyka porodu przedwczesnego – wówczas dopuszcza się dawkę 1000 mg/dobę.
Jod
W Polsce spożywamy jodowaną sól, dlatego mało kto ma jego niedobór. W ciąży jednak wzrasta zapotrzebowanie na sód, więc jodowana sól może nie wystarczyć.
Niedobór jodu może być naprawdę groźny. Może skutkować np. uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego płodu, niedosłuchem lub głuchotą dziecka, niedorozwojem umysłowym, niedoczynnością tarczycy u płodu i noworodka, a także może powodować pojawienie się wola tarczycowego u ciężarnej.
Jeśli kobieta nie ma stwierdzonych chorób tarczycy, zaleca się przyjmowanie 150-200 mikrogramów jodu na dobę. Kobiety w ciąży, które cierpią na schorzenia tarczycy powinny suplementować jod pod ścisłym nadzorem lekarza endokrynologa.
Suplementy diety w ciąży – każdy osobno, czy preparat wielowitaminowy?
Jesteśmy przekonane, że już znasz odpowiedź na to pytanie, ale niech to wybrzmi – najlepiej suplementować każdy składnik osobno, według rekomendacji lekarza prowadzącego. I po uprzednich badaniach poziomu witamin i mikroelementów.
Tylko wtedy jesteśmy w stanie zapewnić naszemu organizmowi dokładnie to, czego potrzebuje i w takiej ilości, jakiej potrzebuje. Gotowe zestawy wielowitaminowe zazwyczaj zawierają dawki, które są rekomendowane dla osób, które nie mają żadnych niedoborów, ani nie są w żadnej grupie ryzyka.
Stosując preparaty jednoskładnikowe, Ty i Twój lekarz jesteście w stanie dopasować dawki idealnie takie, jakie są konieczne. Owszem, czeka Cię więcej łykania pigułek, ale gra jest warta świeczki.
Nie zapominaj jednak, że wszelkie suplementy nie zastąpią Ci zdrowej zbilansowanej diety. Co warto jeść w ciąży, przeczytasz np. tutaj: Ciążowe superfoods – co jeść w ciąży?
0 komentarzy