Jeśli jesteś lub planujesz być w najbliższej przyszłości w ciąży, z pewnością choć raz zastanawiałaś się co będzie, gdy rozboli Cię głowa, gardło, żołądek lub gdy się przeziębisz. Czy możesz wziąć wtedy jakieś leki? Czy może jesteś skazana na cierpienie bez możliwości ulżenia sobie w bólu? Spokojnie, niektóre leki w ciąży są bezpieczne. Z dzisiejszego wpisu dowiesz się, co możesz wziąć, aby nie zaszkodzić maleństwu.
Skąd masz wiedzieć, które leki w ciąży są bezpieczne?
Każdy lek, zanim trafi do sprzedaży, jest poddawany wielu badaniom – czy jest skuteczny, bezpieczny, jaka dawka jest toksyczna itd. Kobiety ciężarne nie mogą jednak brać udziału w badaniach klinicznych ze względów etycznych i moralnych. Nikt nie może i nie chce narażać płodu na niebezpieczeństwo.
Skąd zatem wiemy dzisiaj, które leki są bezpieczne, a które nie? Wiedzę tę posiadamy dzięki badaniom in vitro w hodowlach komórkowych oraz in vivo na zwierzętach. Musimy jednak pamiętać, że badania dotyczące zwierząt nie oddają w pełni tego, jak konkretny lek wpływa na ludzki płód. Dlatego wpływ wielu leków na płód nie jest znany i nie dopuszcza się ich do stosowania w ciąży.
Leki w ciąży – klasyfikacja FDA
Istnieje kilka klasyfikacji, które mówią o wpływie danej substancji na płód i przebieg ciąży. Do dziś najpopularniejszą (mimo że w 2015 roku ją zmieniono) jest klasyfikacja przygotowana przez amerykańską Agencję Żywności i Leków (FDA). Jest to literowa klasyfikacja, która podzielona jest na 5 kategorii:
- A – w tej kategorii znajdują się leki bezpieczne, nie ma ryzyka dla płodu, jest to potwierdzone badaniami. Możliwość uszkodzenia płodu w ich przypadku jest mało prawdopodobna.
- B – w tej kategorii znajdują się substancje, przy których należy zachować ostrożność, bo brakuje wystarczających wyników badań u ludzi. Badania na zwierzętach nie wskazały ryzyka dla płodu, nie przeprowadzono badań u ludzi lub działania niepożądane na płód wystąpiły u zwierząt, a z kolei badania u człowieka nie potwierdziły ryzyka dla płodu.
- C – od tej kategorii nie zaleca się już zażywania danej substancji w ciąży, jeśli nie jest to konieczne, bo badania na zwierzętach wykazały działanie teratogenne, uszkadzające płód, ale nie przeprowadzono badań na ludziach.
- D – substancje z tej kategorii niosą pewne ryzyko dla płodu. Lek z tej grupy może być stosowany tylko w wypadku, gdyż korzyści płynące z jego przyjmowania są większe niż potencjalne ryzyko dla płodu – to znaczy w przypadku ratowania życia i zdrowia matki lub jeśli ryzyko wynikłe z braku leczenia jest wyraźnie większe niż zastosowanie substancji.
- X – leki z tej kategorii są bezwzględnie przeciwwskazane ze względu na silne szkodliwe działanie. Ryzyko zdecydowanie przewyższa korzyści, substancje te stanowią bezpośrednie zagrożenie dla płodu – badania na zwierzętach potwierdziły nieprawidłowości.
Zmiana klasyfikacji FDA
W 2015 roku FDA zmieniło tę klasyfikację na PLLR (The pregnancy and lactation labeling rule). Aktualnie dostępny jest dokładny opis każdego leku dotyczący jego bezpieczeństwa i dotychczas przeprowadzonych badań. Klasyfikacja ta dzieli również każdy lek na 3 kategorie:
- Ciąża
- Laktacja
- Kobiety i mężczyźni w wieku rozrodczym
Mimo tej zmiany nadal w wielu miejscach możesz się spotkać z klasyfikacją sprzed 2015 roku. Jeśli tak będzie – leki z kategorii A i B są uznane za względnie bezpieczne.
Inne klasyfikacje leków w ciąży
Europejska Agencja Leków (EMA) stworzyła opisową klasyfikację leków, która dzieli się na 9 grup ułożonych hierarchicznie. W kategorii 9. znajdują się leki, które uznane są bezpieczne dla rozwijającego się płodu, natomiast w kategorii 1. znajdują się substancje, które mają szkodliwe działanie na rozwój płodu lub przebieg ciąży. Z tej klasyfikacji korzysta Światowa Organizacja Zdrowia (WHO).
Australian Drug Evaluation Committee (ADEC) stworzyła klasyfikację, która dzieli leki na 7 kategorii – A, B1, B2, B3, C, D, X. Jest ona jednak dość skomplikowana, bo kategorie nie są ułożone hierarchicznie – oznacza to, że lek z kategorii C może, ale nie musi być bezpieczniejszy od leku z kategorii B1. Można się pogubić.
Jakie leki w ciąży na konkretne dolegliwości?
Dobrze, w takim razie, które leki możesz przyjmować, gdy dopadnie Cię jakaś konkretna dolegliwość? Spieszymy z odpowiedzią!
Zacznijmy może od suplementów diety. Jak być może już wiesz, istnieje pięć składników, których suplementacja jest zalecana w ciąży albo nawet przed. Są to kwas foliowy, kwasy DHA, witamina D, jod i żelazo. Ich zażywanie w ciąży jest bezpieczne, a czasami nawet konieczne dla prawidłowego rozwoju płodu. Pamiętaj jednak, aby nie zażywać ich na własną rękę. Skonsultuj to z lekarzem prowadzącym, bowiem podstawą powinna być zdrowa i zbilansowana dieta, suplementy są tylko dodatkiem w razie konieczności. Więcej o suplementach diety w ciąży przeczytasz w naszym ostatnim wpisie: Suplementy diety w ciąży.
Bardzo częstą dolegliwością wśród kobiet ciężarnych jest zgaga. Czasami jest tak uporczywa, że kobieta nie jest w stanie nic zjeść i normalnie funkcjonować. W ciąży bezpieczne będą środki zobojętniające, zawierające w składzie związki magnezu, alginiany, a także omeprazol.
Gdy cierpisz na uciążliwe nudności i wymioty, możesz korzystać z preparatów zawierających imbir. Jeśli z kolei dokuczają Ci zaparcia, możesz zażywać preparaty zwierające błonnik lub laktulozę. Dość częstą ciążową dolegliwością są również hemoroidy. Jeśli jest to Twój problem, możesz robić nasiadówki z kory dębu, nagietka, koszyczka rumianku, a od 4. miesiąca ciąży możesz także stosować maści i czopki zawierające tribenozyd i lidokainę.
Leki w ciąży na ból i przeziębienie
Zalecanym lekiem przeciwbólowym w ciąży jest paracetamol. Należy wziąć najmniejszą skuteczną dawkę i stosować go doraźnie. Nie zaleca się zażywania ibuprofenu, ketoprofenu, naproksenu oraz innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) ze względu na ryzyko nieprawidłowego zagnieżdżenia się zarodka, poronienia, a także przedwczesnego zamknięcia przewodu tętniczego, a także innych powikłań, szczególnie w 1. i 3. trymestrze. Ich zażywanie dopuszczone jest tylko i wyłącznie z zaleceń lekarza, gdy jest to konieczne. W trakcie ciąży nie należy również stosować metamizolu oraz leków opioidowych, jak np. kodeina.
Jeśli w ciąży dopadnie Cię przeziębienie i masz gorączkę, możesz zastosować wcześniej wspomniany paracetamol. Leczenie kataru możesz wspomóc wodą morską do nosa i inhalacjami z soli fizjologicznej. Możesz stosować leki w ciąży, które są dedykowane właśnie dla kobiet ciężarnych – syropy, pastylki do ssania i inne. Nie zapominaj też o domowych sposobach – syrop z cebuli, miód, czosnek i imbir niech staną się Twoimi sprzymierzeńcami. W naszym wpisie Ciążowe superfoods – co jeść w ciąży? przeczytasz także co jeść, aby cieszyć się odpornością, dobrym zdrowiem i samopoczuciem.
Uważaj jednak na preparaty ziołowe. Bardzo często spotykamy się z myśleniem, że skoro coś jest naturalne i ziołowe, to przecież musi być bezpieczne. Niestety nie jest to prawda – niektóre zioła mogą źle wpływać na przebieg ciąży, nie stosuj ich na własną rękę. Bezwzględnie pamiętaj o zasadzie, aby zażywanie jakiegokolwiek leku, suplementu czy innego preparatu zawsze konsultować z lekarzem.
0 komentarzy